Nguyên ─æ╞ín cß╗ºa vß╗Ñ kiß╗çn - nhà báo quân ─æß╗Öi Nguyß╗àn Thanh khß║│ng ─æß╗ïnh: ông là tác giß║ú duy nhß║Ñt cß╗ºa kß╗ïch bß║ún “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn”, ─æß╗ông thß╗¥i yêu cß║ºu sß╗æ tiß╗ün nhuß║¡n bút, bß╗ôi th╞░ß╗¥ng tác quyß╗ün lên ─æß║┐n con sß╗æ hàng tß╗╖ ─æß╗ông.
“Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” có bao nhiêu phß║ºn tr─âm trong “Nhß╗»ng thiên thß║ºn ra trß║¡n”?
Ông Nguyß╗àn Thanh vß╗æn là phóng viên chiß║┐n tr╞░ß╗¥ng cß╗ºa báo Quân ─æß╗Öi nhân dân. Sau giß║úi phóng n─âm 1975, Nguyß╗àn Thanh th╞░ß╗¥ng xuyên ─æ╞░ß╗úc gß║╖p gß╗í, tiß║┐p xúc vß╗¢i các chiß║┐n sß╗╣ tình báo miß╗ün Nam và ─æã viß║┐t nên nhiß╗üu ký sß╗▒, phóng sß╗▒ biß╗çt ─æß╗Öng nß╗òi tiß║┐ng, trong ─æó có chân dung T╞░ Chu - hình mß║½u cß╗ºa nhân vß║¡t T╞░ Chung trong phim.
Theo ông Nguyß╗àn Thanh, khoß║úng n─âm 1981, ông Lê Ph╞░╞íng có ─æß║┐n gß║╖p ông ─æß║╖t hàng mß╗Öt kß╗ïch bß║ún phim nhß╗▒a vß╗ü biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn cho Hãng phim truyß╗çn Viß╗çt Nam.
Ông Thanh ─æß╗ông ý và hoàn thành kß╗ïch bß║ún mang tên “Thành phß╗æ gß╗ìi nhß╗»ng tình yêu” hay “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” vào cuß╗æi n─âm 1981 dß╗▒a trên nhß╗»ng tác phß║⌐m ký và nhß╗»ng bài báo vß╗ü biß╗çt ─æß╗Öng mà ông tß╗½ng viß║┐t cùng vß╗æn tài liß╗çu mà ông có ─æ╞░ß╗úc tß╗½ nhß╗»ng chuyß║┐n ─æi thß╗▒c tß║┐.
Ông Thanh c┼⌐ng cho biß║┐t trong quá trình viß║┐t kß╗ïch bß║ún, ông Lê Ph╞░╞íng có nói rß║▒ng thß╗¥i gian cß║ºn viß║┐t gß║Ñp, nên ông Thanh viß║┐t ─æß║┐n ─æâu, ông Ph╞░╞íng lß║Ñy ─æß║┐n ─æó. Cß╗Ñ thß╗â là 3 lß║ºn ông Lê Ph╞░╞íng ─æß║┐n lß║Ñy kß╗ïch bß║ún cß╗ºa ông Nguyß╗àn Thanh....
Tuy nhiên, sau này, ông Lê Ph╞░╞íng cho biß║┐t: “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” cß╗ºa ông Thanh không ─æ╞░ß╗úc Hß╗Öi ─æß╗ông duyß╗çt chß║Ñp nhß║¡n nên ông Ph╞░╞íng phß║úi viß║┐t lß║íi mß╗Öt kß╗ïch bß║ún mß╗¢i có tß╗▒a ─æß╗ü: “Nhß╗»ng thiên thß║ºn ra trß║¡n”. Và tß╗½ kß╗ïch bß║ún này ─æã ─æ╞░ß╗úc duyß╗çt ─æß╗â sß║ún xuß║Ñt phim “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn”.
Vì thß║┐, ông Lê Ph╞░╞íng mß╗¢i là ng╞░ß╗¥i viß║┐t chính nên ─æß╗ü nghß╗ï sß╗æ tiß╗ün nhuß║¡n bút sß║╜ chia theo tß╗╖ lß╗ç: 1/3 cho Nguyß╗àn Thanh và 2/3 cho Lê Ph╞░╞íng. Tuy nhiên ─æß╗ü nghß╗ï này không ─æ╞░ß╗úc ông Thanh chß║Ñp nhß║¡n.
Ông Thanh ─æã ký vào thß╗Åa thuß║¡n trên vß╗¢i chú thích: ─æß╗ü nghß╗ï cho xem kß╗ïch bß║ún “Nhß╗»ng thiên thß║ºn ra trß║¡n” ─æß╗â ─æß╗æi chiß║┐u mß╗⌐c ─æß╗Ö ─æóng góp. Vì theo ông Thanh, nß║┐u không ─æ╞░ß╗úc biß║┐t kß╗ïch bß║ún dß╗▒ng phim ─æã sß╗¡ dß╗Ñng “bao nhiêu phß║ºn tr─âm” kß╗ïch bß║ún cß╗ºa ông thì không thß╗â quy ─æß╗ïnh tß╗╖ lß╗ç 1/3 và 2/3.
Ông Thanh c┼⌐ng khß║│ng ─æß╗ïnh rß║▒ng ông ch╞░a nhß║¡n tiß╗ün nhuß║¡n bút mà chß╗ë nhß║¡n 1.200 ─æß╗ông là sß╗æ tiß╗ün mà ông Ph╞░╞íng ─æ╞░a trong 3 lß║ºn ─æß║┐n lß║Ñy kß╗ïch bß║ún và nói rß║▒ng ─æó là tiß╗ün bß╗ôi d╞░ß╗íng vì phß║úi viß║┐t gß║Ñp.
Còn trong bß║ún giß║úi trình vß╗ü vß╗Ñ kiß╗çn vß╗¢i TAND thành phß╗æ Hà Nß╗Öi (n╞íi thß╗Ñ lý vß╗Ñ án này) thì ông Lê Ph╞░╞íng lß║íi cho rß║▒ng ông Thanh ─æã ─æß╗ông ý nhß║¡n 1/3 tiß╗ün nhuß║¡n bút, còn ông Ph╞░╞íng 2/3. Tuy nhiên chß╗⌐ng cß╗⌐ quan trß╗ìng là tß╗¥ giß║Ñy thß╗Åa thuß║¡n trên thì cß║ú hai bên hiß╗çn nay ─æß╗üu không còn giß╗» lß║íi.
Tiß║┐p ─æó, ngay khi bß╗Ö phim mß╗¢i khß╗ƒi quay, c╞ín sß╗æt “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” ─æã lan tß╗Åa trên mß║╖t báo. Bß║▒ng cách nào ─æó, kß╗ïch bß║ún phim ─æã ─æ╞░ß╗úc ─æ╞░a ra ngoài, xuß║Ñt hiß╗çn dài kß╗│ trên Báo Sài Gòn giß║úi phóng nh╞░ng chß╗ë ─æß╗ü tên tác giß║ú là Lê Ph╞░╞íng.
Sau khi ông Lê Ph╞░╞íng biß║┐t ─æ╞░ß╗úc ─æiß╗üu ─æó ─æã yêu cß║ºu Báo Sài Gòn giß║úi phóng ─æß╗ü thêm tên tác giß║ú là Nguyß╗àn Thanh thì nhß╗»ng sß╗æ tiß║┐p theo mß╗¢i ─æ╞░ß╗úc ─æß╗ü tên tác giß║ú là “Lê Ph╞░╞íng vß╗¢i sß╗▒ cß╗Öng tác cß╗ºa Nguyß╗àn Thanh”. Sau ─æó, nhiß╗üu NXB khác cho in kß╗ïch bß║ún này vß╗¢i tên gß╗ìi: “Nhß╗»ng thiên thß║ºn ra trß║¡n” - tác giß║ú Lê Ph╞░╞íng vß╗¢i sß╗▒ cß╗Öng tác cß╗ºa Nguyß╗àn Thanh.
C┼⌐ng nhß╗¥ nhß╗»ng kß╗ïch bß║ún ─æã ─æ╞░ß╗úc in mà ông Nguyß╗àn Thanh mß╗¢i có dß╗ïp ─æ╞░ß╗úc ─æß╗æi chß╗⌐ng vß╗¢i nhß╗»ng gì ─æã có trong tác phß║⌐m cß╗ºa mình. Theo ông, toàn bß╗Ö nhân vß║¡t, tên tuß╗òi, hình t╞░ß╗úng, tình tiß║┐t, nß╗Öi dung “Nhß╗»ng thiên thß║ºn ra trß║¡n” không có gì khác so vß╗¢i kß╗ïch bß║ún “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn”.
Ông Thanh ─æã vß║ích ra h╞ín 20 ─æoß║ín v─ân dài gß║ºn nh╞░ sao chép lß║íi tß╗½ng câu chß╗» theo kß╗ïch bß║ún cß╗ºa ông. Thß║¡m chí, ông Thanh còn cho rß║▒ng nhß╗»ng ─æoß║ín ─æã bß╗ï sß╗¡a chß╗»a, thêm vào trong kß╗ïch bß║ún còn phá hß╗Ång cß║ú kß╗ïch bß║ún cß╗ºa ông.
Thß║┐ nh╞░ng, tên cß╗ºa Nguyß╗àn Thanh chß╗ë ─æ╞░ß╗úc ─æß║╖t sau chß╗» “vß╗¢i sß╗▒ cß╗Öng tác”, ─æß╗ông thß╗¥i ông Lê Ph╞░╞íng không hß╗ü xin phép ông tr╞░ß╗¢c khi ─æ─âng tß║úi, in ß║Ñn c┼⌐ng nh╞░ không trß║ú nhuß║¡n bút cho ông.
Còn ông Lê Ph╞░╞íng lß║íi cho rß║▒ng viß╗çc các nhà xuß║Ñt bß║ún in sách ông không hß╗ü biß║┐t, còn Báo Sài Gòn giß║úi phóng thì sau ─æó có trß║ú nhuß║¡n bút cho ông và ông có báo cho ông Nguyß╗àn Thanh ─æß║┐n ─æß╗â nhß║¡n 1/3 nh╞░ng ông Thanh không ─æß║┐n nhß║¡n.
Nhß╗»ng tranh cãi khó phân ─æß╗ïnh
Theo ông Nguyß╗àn Thanh thì ông bß║»t ─æß║ºu thß║»c mß║»c vß╗¢i ông Lê Ph╞░╞íng vß╗ü chuyß╗çn này tß╗½ n─âm 1987. Song phß║úi ─æß║┐n n─âm 2005, khi Luß║¡t Bß║ún quyß╗ün ─æ╞░ß╗úc áp dß╗Ñng rß╗Öng rãi, ông mß╗¢i chính thß╗⌐c ─æâm ─æ╞ín kiß╗çn.
Trong ─æó, ông yêu cß║ºu Hãng phim truyß╗çn Viß╗çt Nam phß║úi ─æß╗ü tên tác giß║ú kß╗ïch bß║ún phim “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” là Nguyß╗àn Thanh, còn Lê Ph╞░╞íng chß╗ë là biên tß║¡p. ─Éß╗ông thß╗¥i yêu cß║ºu Hãng phim và Lê Ph╞░╞íng phß║úi bß╗ôi th╞░ß╗¥ng sß╗æ tiß╗ün nhuß║¡n bút ch╞░a trß║ú tính theo giá vàng hiß╗çn nay.
Vß║Ñn ─æß╗ü là ß╗ƒ chß╗ù, ai mß╗¢i là tác giß║ú chính, ai là tác giß║ú ─æích thß╗▒c cß╗ºa biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn, và ai chß╗ë là ng╞░ß╗¥i “cß╗Öng tác”, ─æß╗ông thß╗¥i viß╗çc xác ─æß╗ïnh phß║ºn tr─âm công sß╗⌐c lao ─æß╗Öng trong kß╗ïch bß║ún phim “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” phß║úi c─ân cß╗⌐ vào kß╗ïch bß║ún gß╗æc.
Nh╞░ng hiß╗çn tß║íi bß║ún thß║úo gß╗æc này ─æã không còn l╞░u lß║íi tß║íi Hãng phim truyß╗çn Viß╗çt Nam, và ông Lê Ph╞░╞íng c┼⌐ng không còn giß╗» nß╗»a. Song ông Nguyß╗àn Thanh lß║íi cung cß║Ñp mß╗Öt tß║¡p bß║ún thß║úo c┼⌐ nhàu nát, ─æã ─æ╞░ß╗úc ─æánh máy chß╗» trên giß║Ñy p╞íluya mß╗Ång và nói rß║▒ng ông ─æã ─æánh máy lß║íi sau khi ─æ╞░a bß║ún thß║úo viß║┐t tay cho ông Lê Ph╞░╞íng, hiß╗çn ông vß║½n còn giß╗» lß║íi ─æ╞░ß╗úc.
─Éß╗ông thß╗¥i ─æß║┐n n─âm 1989, ông Thanh ─æã ─æ─âng ký bß║ún quyß╗ün kß╗ïch bß║ún “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn” tß║íi Cß╗Ñc Bß║ún quyß╗ün. Tuy nhiên, cho ─æß║┐n thß╗¥i ─æiß╗âm này, nhß╗»ng tài liß╗çu ─æó vß║½n ch╞░a chß╗⌐ng minh ─æ╞░ß╗úc ai là tác giß║ú ─æích thß╗▒c cß╗ºa kß╗ïch bß║ún “Biß╗çt ─æß╗Öng Sài Gòn”.
(Còn nß╗»a)
Theo H╞░╞íng Bình - Hoàng Hß╗ông